"Był pięćdziesiątydziewiąty rok..." - Mona zatonęła lat temu
8 grudnia 1959 roku o godzinie 3:13, statek ratowniczy Mona, dowodzony przez Kapitana Aleksandra Gall'a, został wezwany na pomoc latarniowcowi North Carr w Zatoce Św. Andrzeja. Ostatni raz widziano Monę wychodzącą z Firth of Tay, jej ostatni sygnał radiowy odebrano o godzinie 4:48. Statek odnaleziono wywrócony do góry dnem i wysztrandowany na Buddon Sands, nikt z ośmioosobowej załogi nie przeżył. Latarniowiec North Carr utrzymał się na zapasowych kotwicach, a jego załogę uratował helikopter. Historia ta została upamiętniona w piosence "The Lifeboat Mona" ("Mona"). Aby dowiedzieć się więcej kliknij TUTAJ.
Tragedia statku i jego załogi stała się inspiracją dla Peggy Seeger, do napisania piosenki "The Lifeboat Mona", która trafiła następnie do repertuaru słynnej grupy The Dubliners. Polską wersję utworu pt. "Mona" napisała Anna Peszkowska, a wykonywał ją pierwotnie zespół Packet. Mimo, że polskie słowa niewiele mają wspólnego z tamtą historyczną tragedią i są raczej parafrazą oryginału, to stały się w niektórych środowiskach synonimem hymnu ratownictwa morskiego. W rzeczywistości Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa SAR dementuje pogłoski, jakoby "Mona" była jej oficjalnym hymnem. Ciekawym zbiegiem okoliczności autorka "The Lifeboat Mona" - Peggy Seeger, amerykańska pieśniarka folkowa, żona Ewan'a MacColl, urodziła się w tym samym roku, w którym zwodowano Monę.
ref.: Remember December fifty-nine
The howling wind and the driving rain
Remember the gallant men who drowned
On the lifeboat, Mona was her name
1. The wind did blow and the sea rose up
Beat the land with mighty waves
At St Andrew's Bay the lightship fought
The sea until her moorings gave
2. The captain signalled to the shore
"We must have help or we'll go down"
From Broughty Ferry at two a.m.
They sent the lifeboat Mona out
3. Eight men formed that gallant crew
They set their boat against the main
The wind's so hard and the sea's so rough
We'll never see land or home again
4. Three hours went by and the Mona called
"The wind blows hard and the sea runs high"
In the morning on Carnoustie Beach
The Mona and her crew did lie
5. Five lay drowned in the cabin there
Two were washed up on the shore
Eight men died when the boat capsized
And the eighth is lost forever more
ref.: Remember December fifty-nine
The howling wind and the driving rain
Remember the gallant men who drowned
On the lifeboat, Mona was her name
Remember December fifty-nine
The howling wind and the driving rain
The men who leave the land behind
And the men who'll never see land again
Remember December fifty-nine
The howling wind and the driving rain
The men who leave the land behind
And the men who'll never see land again
"Mona" sł. Anna Peszkowska
Ref.: Był pięćdziesiąty dziewiąty rok,
Pamiętam ten grudniowy dzień,
Gdy ośmiu mężczyzn zabrał sztorm
Gdzieś w oceanu wieczny cień.
1. W grudniowy płaszcz okryta śmierć
Spod czarnych nieba zeszła chmur,
Przy brzegu konał smukły bryg,
Na pomoc "Mona" poszła mu.
2. Gdy nadszedł sygnał, każdy z nich
Wpół dojedzonej strawy dzban
Porzucił, by na przystań biec,
By ruszyć w ten dziki z morzem tan.
3. A fale wściekle biły w brzeg,
Ryk morza tłumił chłopców krzyk,
"Mona" do brygu dzielnie szła,
Lecz brygu już nie widział nikt.
4. Na brzegu kobiet niemy szloch,
W ramiona ich nie wrócą już,
Gdy oceanu twarda pięść
Uderzy w ratowniczą łódź.
5. I tylko krwawy słońce dysk
Schyliło już po ciężkim dniu,
Mrok okrył morze, niebo, brzeg,
Wiecznego całun ścieląc snu.
6. Wiem dobrze, że synowie ich
Też w morze pójdą, kiedy znów
Do oczu komuś zajrzy śmierć
I wezwie ratowniczą łódź.